Hayatı
Mead 1863 yılında Massachuestts’te doğmuştur. G. Herbert Mead Chicago Üniversitesi’nde öne çıkan karakterlerden biri olmuştur. Kendine ait herhangi bir kitap yazmamıştır. Vefatından sonra öğrencileri notlarını ve çalışma yaptığı kâğıtlarını derlemiştir. Sonra ise bunları kitap olarak yayımlamışlardır(Yıldız,2012). Herbert Blumer sembolik etkileşimcilik kuramını G. Herbert Mead’ın öngörüleri sonucu ortaya çıkarmıştır(Küçük Gruplar Sosyolojisi:2020).
Kitapları
- The Philosophy of the Present (ö.s.), 1932, “Bugünün Felsefesi”
- Mind self and society, (ö.s.),1934, “Anlık, Kişi ve Toplum”
- The Philosophy of the Act, (ö.s.)1938, “Edimin Felsefesi” (Filozof,2020).
Mead’ın Sosyal Davranışçılık Kuramı
Mead sosyal psikolojiden farklı bir yol izlemektedir. Zihin, Benlik ve Toplum kitabının daha ilk sayfalarında sosyal psikolojinin sosyal tecrübelerini kişinin tecrübeleri üzerinden açıkladığını, ancak kendisinin toplumsal grubun hareketlerini incelemeye çalıştığını söyler. Davranışçıların insan davranışını sadece gözlemlenen hareketleri merkeze alarak anlatmasını eksik bularak, insanlarla iletişim de kilit bir role bürünen dil kavramına yapısalcı/etkileşicilerin yüklediği anlamı da eleştirmektedir. Dil, onun bakışıyla yalnızca iç anlamların sunuş şekli, söyleniş şekli olarak kullanılamaz. İşaret ve jestler aracılığı ile dil toplumsal bir ortaklaşma/iş birliği oluşturur. Anlam dediğimiz kavram da böylece ortaya çıkar.
Mead’a göre insan hareketlerinin izlenen/gözlemlenen tarafı yanı sıra birde gözlemlenemeyen/izlenemeyen bir tarafı da vardır . Burada tutum kelimesinden bahseder. Onun bakış açısına göre tutumlar davranışların başında yer alır, eylemin görmediğimiz bölümüdür, insanın zihnini de kapsar ve her türlü geri dönüşe de neden olabilir(Küçük Gruplar sosyolojisi:2020).
George H. Mead kişiyi psiko-sosyal yönüyle incelemekte kişinin cemiyetteki davranışlarını ve bu davranışların da özünün yani zatında da bu durumun ayrımının olduğunu benimsemiş ve kavramış olmasını benlik mefhumuyla anlatmaktadır. Mead’a göre benliğinin farkında olan kişi kendi eylem, davranış ve hareketlerinin objesi durumunda olabilir. Yani kişi aynı zamanda hem hareketin merkezi yani öznesi hem de objesi durumunda olabilir. Bu aşamada Mead, benliği iki kısma bölmektedir. Kişisel benlik (I), kendi kendine, içten, yaratıcı ve öznel beni ifade ederken, toplumsal benlik (me) ise etraftaki kişilerce teşkilatlanan ve bireyinde benimsediği paradig bir vaziyeti ifade etmektedir. Mead’e göre, öz-benlik özne biçiminde davranış gerçekleştirdiğinde kişisel benlik, davranışın gayesi olduğunda ise toplumsal benlik meydana gelir. Sosyal benlik, sosyalleşmiş olan kişinin hareketlerine kılavuzluk eder ve kişinin şuuru üzerinde başka bireylerin ona olan tesirini insanlara yansıtır(Ortakaya 2019:151 ).
Kaynaklar
ORTAKAYA, Büşra. “KUR’AN’DA YENİDEN DÎNÎ SOSYALLEŞME”. Journal of Analytic Divinity 3 / 2 (Aralık 2019): 147-164.
YILDIZ, Başak(2012) https://www.gundemturkiye.com/toplum/tbilimciler/george-herbert-mead.html (Erişim:13.03.2020)
Filozof,(2020),http://www.filozof.net/Turkce/filozof-biyografi-m/19681-george-herbert-mead-kimdir-hayati-eserleri-hakkinda-bilgi.html (Erişim:13.03.2020)
Küçük gruplar sosyolojisi : https://auzefalmsstorage.blob.core.windows.net/auzefcontent/ders/kucuk_gruplar_sosyolojisi/9/index.html (Erişim:13.03.2020)
