Marifet Divanı AkademiMarifet Metinleri

Bir Kitap Bir Yazar

Prof. Dr. Asım Yapıcı ‘‘Toplumsal Cinsiyet, Din ve Kadın’’

Marifet Divanı Akademi’nin tertip ettiği Bir Kitap Bir Yazar etkinliğinin 20 Ocak tarihinde konuğu ‘‘Toplumsal Cinsiyet, Din ve Kadın’’ kitabının yazarı Sayın Prof. Dr. Asım Yapıcı idi. 

2016 yılında Çamlıca Yayınlarından basılan ‘‘Toplumsal Cinsiyet, Din ve Kadın’’ kitabı giriş, yöntem, bulgular, bulguların tartışılması ve sonuç bölümünden oluşuyor. Araştırmada gençlerin kadın algısı bilişsel sosyal temelli din psikolojisi bakış açısıyla incelenmeye çalışılmıştır. Araştırma, ‘‘yükseköğretim süreci geleneksel ataerkil kültürün ürettiği toplumsal stereotiplerin yönü ve yoğunluğunu etkilemekte midir?’’ sorusuna dayanmaktadır. Bu bağlamda:

  • Üniversiteli gençlerin kadın algısı, inanç, dini kimlik, mezhep sosyo demografik değişkenlere göre değişir mi?
  • Üniversiteli gençlerin kadın ve erkek algısı nasıldır?
  • İslam’da kadının yeri ve değeri konusunda gençler ne düşünüyor?
  • Günümüzde kadının durumu nasıl anlaşılıyor? sorularına yer verilmeye çalışılmıştır.

Araştırma ataerkil yapıda olan Türk toplumunda kadın ve erkeğe biçilen roller, kadının statüsü, İslam dininde ve günümüz Müslüman toplumunda kadının yeri ve değeri meselesi yükseköğretim gençliğinde nasıl anlaşılmakta ve anlamlandırılmakta olduğunu görmek açısından önemlidir.

Araştırma hem nitel hem nicel yaklaşımla yapılmıştır. Nicel yaklaşımla Müslüman kültürde yetişen bireylerin inanç, dini kimlik, mezhebi mensubiyet, dinin etkisini hissetme, öznel dindarlık algısı, dine önem verme düzeyleri arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Nitel yaklaşımla ise açık uçlu sorular sorulmuştur.

Araştırma evreni, Çukurova üniversitesi öğrencileridir. Kesitsel olarak planlanan rastlantısal örneklem ile 374 öğrenci seçilmiştir. Ölçme aracı olarak iki ölçek ve açık uçlu sorular kullanılmıştır. İlki 2003 ve 2006’da farklı çalışmalarda geçerlik güvenirlik analizi yapılan Dinin Etkisini Hissetme Ölçeğidir, 17 maddeden oluşmaktadır. İkinci ölçek ise, Toplumsal Cinsiyet Stereotipleri Envanteridir. Türk toplumunda kadın ve erkeklere yönelik ön yargılı ve stereotip ifadeler, deyimler, terimlerden oluşan 43 soruluk likert tipi ölçek maddelerini kapsamaktadır. Burada yapılan faktör analizi ile 6 farklı ölçeğe ulaşılmıştır. 

‘‘Toplumsal Cinsiyet, Din ve Kadın’’ çalışmasının bulgularına bakıldığında: 

  • Yükseköğretimdeki erkek öğrencilerin, ataerkil toplumsal cinsiyet stereotipleri kızlara göre daha çok benimsedikleri görülmüştür.
  • Hem erkekler hem de kızlar, ataerkil yapıdaki kadın algısını kısmen de olsa reddetmektedir.
  • Kitle iletişim araçları, kadın algısında hem kırsal hem kentsel alanda dönüştürücü rol oynamıştır.
  • Üniversiteli gençler yaşları yükseldikçe kadını daha çok doğurganlık merkezli algılamaktadır.
  • Gelir düzeyi yüksek olanlar, kadını sosyokültürel cinsiyet stereotipinde düşünmektedir.
  • Toplumsal cinsiyet rolleri, inançlı bireyler arasında daha çok kabul görmektedir. Sünni öğrenciler, Alevi öğrencilere nispeten kadını ev ve aile merkezli algılama ve dini temelli toplumsal cinsiyet algısında daha yüksek puan almıştır. 
  • Kız öğrenciler, kadınları ‘‘anne’’ vasfı ile öncelikli olarak tanımlamaktadır. Daha sonra hayat arkadaşı, namus, iffet akla gelen çağrışımlardır. Güzellik, zarafet, cinsellik, duygusal, şefkatli nazik itaatkâr olmaları da kadınların belirgin özellikleri olarak görülmüştür.
  • Erkek öğrenciler, kadını ilk güzellik, zarafet ve estetik ile tanımlamıştır. Kadın aynı zamanda ‘‘neslin devamı’’ ve ‘‘anne’’ olarak görülürmüştür. Erkeklerin kadınları sadakat, bağlılık, seks, cinsellik ile bağdaştırdıkları ve korunması gereken varlıklar olarak gördükleri de belirtilmiştir.
  • Kadınlara göre ise ‘‘erkek’’ kelimesi güçlü, kuvvetli, koruyuculuk ve sahiplenme, koca, eş, kendini beğenmişlik, aldatma, ihanet, bencil, geçim kaynağı olarak tanımlanmıştır. Kızlar güçlü ve kuvvetli bir erkek algısına sahip olmakla birlikte erkeklerle ilgili lider, reis, otorite, baba çağrışımlarına sahiptirler.

Bir Kitap Bir Yazar etkinliğinde ‘‘Toplumsal Cinsiyet, Din ve Kadın’’ çalışmasındaki bulgulardan bahseden Prof. Dr. Asım Yapıcı’ya son kısmında katılımcılar sorularını yönlendirmiştir. Ardından Prof. Dr. Özcan Güngör programa katılımlarından ötürü Prof. Dr. Asım Yapıcı hediye takdiminde bulunmuş; etkinlik katılımcıların kitap imzalatması ile sona ermiştir.

Hazırlayan: Emine Kaya

 

 

 

Etiketler
Daha Fazla Göster

Andcenter Editör

Çankırı İli, Orta İlçesi Kalfat Kasabası’nda 1993 yılında dünyaya geldi. İlköğretimi kendi köyünde tamamladı. 2007 senesinde Tevfik İleri Anadolu İmam-Hatip lisesine kayıt oldu. 2011 senesinde Tevfik İleri Anadolu İmam-Hatip Lisesi'nden mezun oldu. Aynı sene Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesine başladı. 2016 yılında Ankara İlahiyat’tan mezun oldu. Aynı sene Ankara Sosyal Bilimler Enstitüsü Din Sosyolojisi bölümünde yüksek lisansa başladı. Yüksek Lisans eğitimini Ankara Yıldırım Beyazit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Din Sosyolojisi Bölümü’nde tamamladı. Şuan aynı enstitüde doktora eğitimine devam etnektedir. Gaziantep ili, Şahinbey ilçesinde 2017-2018 Eğitim-Öğretim yilinda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenliği görevini yaptı. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Din Sosyolojisi Anabilim dalında Arş. Gör. olarak çalışti.Suan Ankara Yıldırım Beyazit Üniversitesi İslami ilimler Fakültesi'nde araştırma görevlisi olarak çalışmaya devam etmektedir.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu
Kapalı