Hegemonya: Mevcut düzeni korumak

Hegemonya: Mevcut düzeni korumak

Hegemonya: bir devletin veya gücün, başka bir grup, ulus veya devlet üzerindeki egemenliğini ve etkisini ifade eder. Bu yansıma askeri ,kültürel, ekonomik ve ideolojik etkilerle olur. Benzeşimsel olarak Devletler arası kast sistemide denebilir.

Hegemonya kavramının ortaya çıkışı : Antonio Gramsci

Gramsci İtalya, Sardinya’da yoksul, alt-orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. 1911 ‘de Torino Üniversitesi’ne bilim adamı olarak girdi.

1921 ‘de diğer eylemcilerle birlikte İtalyan Komünist Partisi’ne katıldı. 1924 de İtalyan Parlamentosu’na seçildi, ancak 1926 yılında Mussolini tarafından tutuklandı. 1937’ye kadar salıverilmeyen Gramsci tahliyesinden kısa bir süre sonra beyin kanamasından ve cezaevi hayatının kötü koşullarından dolayı hayata gözlerini yumdu.

Gramsci genellikle 21. yüzyılın önde gelen Marksist teorisyenlerden biri olarak kabul edilir. Onun amacı, alternatif bilimsel Marksist bir yaklaşım, radikal sosyalistler , köylüler ve işçi sınıfına devrimci değişimi sağlamada gerçek ve aktif bir rol tanıyan hümanist bir yaklaşım geliştirmekti.

Hegemonya ,ilk kez Grekler döneminde kullanılan ve bir devlet ya da yöneticinin bir başkasını hakimiyeti altına almasını anlatır. Gramsci daha sonra, bir sosyal sınıfın bir başka sosyal sınıf üzerindeki hakimiyetini, onun kendi dünya görüşünü, ideolojisini kısmen zorla ancak büyük ölçüde ikna yoluyla veya en azından kabullendirerek empoze etme yeteneğini anlatacak biçimde genişletir.

Batı Avrupa’da 1930’1arın faşist rejimleri altında bile işçi sınıfı arasında devrimci bilincin yokluğu gibi konularda yeni açıklamalar getirdi. O ayrıca alternatif sosyalist bir strateji sundu: bu strateji, gücü ele geçirmek ve sürdürmek için şiddet kullanmayı onaylayan Bolşevik siyasal devrim modelinden ziyade, Batılı toplumların liberal reformları ve bireysel haklarına sahip çıkmayı önermekteydi.

Gramsci’ye göre, işçi sınıfının iktidarı ele geçirmeden önce yapması gereken şey, kendi alternatif hegemonyası veya dünya görüşü nü ortaya koyarak, yani kapitalist kültürü sorgulamak ve yıkmakta,kusurları,sömürüsü ve baskıcı doğasını teşhir etmekte ve böylece yeni özgür toplumsal düzen için bir temel sağlamakta kullanılabilecek yeni bir sosyalist ‘sağduyu’ hegemonyası geliştirerek, yönetici sınıfın hegemonyasını yıkmaktır.

Hegemonya Türleri :

Askeri Hegemonya: Bir ülkenin güçlü askeri yapısı sayesinde diğer ülkeleri kontrol etme gücü

Roma İmparatorluğu, askeri gücüyle geniş topraklar elde etti ve hâkimiyetini pekiştirdi. : Mısırlılar , Araplar , Persler , Türkler , …  hükmetti.

Ekonomik Hegemonya: Bir ülkenin küresel ekonomiye egemen olması ve diğer ülkeler üzerinde ticari baskı oluşturması 20. yüzyılın başlarından itibaren Amerika Birleşik Devletleri’nin ekonomik hegemonya kurması: Dolar , altın , enflasyon , …

Kültürel Hegemonya: Bir ülkenin veya kültürün diğer kültürler üzerinde ideolojik ve kültürel                 baskı  kurması Hollywood’un küresel kültürel etkisi, Batı kültürünün dünya genelinde yayılmasına yol  açmıştır. Apple, Starbucks , Nike, Tesla , …

Modern Dünyada Hegemonya Örneği:

Amerika Birleşik Devletleri ve Küresel Hegemonya

ABD, 20. yüzyılın ortalarından itibaren ekonomik ve askeri gücüyle küresel hegemonyayı elinde tutmuş ve dünya çapında etkili bir kültürel güç olmuştur.

• Ekonomik Etki: ABD’nin finansal merkezleri (Wall Street gibi) dünya ekonomisinin belirleyicisi olmuştur.
• Askeri Etki: NATO gibi askeri ittifaklar ve dünyanın dört bir yanında askeri üsler.
• Kültürel Etki: Hollywood, pop kültür, medya ve teknoloji devleri (Apple, Google, Facebook) ile kültürel hegemonya.

Günümüzde ortaya çıkan zorluklar:

Çin’in Yükselişi:

Son yıllarda Çin, ekonomik olarak büyüyerek küresel hegemonya konusunda ABD’ye rakip olmaya başlamıştır. Çin’in “Bir Kuşak, Bir Yol” girişimi bunun en büyük örneğidir.

Rusya’nın Etki Alanı:

Rusya, özellikle Doğu Avrupa ve Orta Asya’da askeri ve ideolojik etki kurma çabalarına devam etmektedir.

Küresel Güçler Arasındaki Rekabet:

ABD, Çin, Rusya ve diğer küresel güçler arasındaki hegemonyal mücadele, dünya düzeninde değişimlere yol açmaktadır.

Hegemonya ve Gelecek:

Yeni Dünya Düzeni: Küresel hegemonya kavramı, yalnızca bir devletin gücüyle değil, çok taraflı ilişkiler, küresel ticaret, teknoloji ve çevre sorunları gibi birçok faktörle şekillenecek.

Yumuşak Güç (Soft Power): Kültürel etki, diplomasi ve değerler aracılığıyla hegemonya kurma stratejisi, gelecekte daha da önem kazanacak. Bir nevi kaleyi alıştıra alıştıra içten fethetme de olarakda kabul edilebilir.