Journal of Analytic Divinity 2017 yılında ilk sayısıyla bilim dünyasına merhaba dedikten sonra pek çok uluslararası indekse müracaat etmiş ve halen 21 indekste taranırlık hakkı kazanmıştır. Kur’an, öncelikle bir insan peygambere, başta yakınındakileri olmak üzere etrafında ki herkesi uyarması, Kur’an’ı öğretmesi, onların durumlarını değiştirmesi ve onları en üst varlığa iradi ve akli olarak bağlaması (teslimiyet) için gönderilmiştir. Muhatabı birey (abd) ve toplum olmak üzere kendi değer skalasının gerçekliğini, bizzat Peygamber aracılığıyla pratiğe dönüştürmüş ve müminleri de benzeri bir yapı içinde tutmanın evrensel ilkelerini onlara Peygamberin tebliğ, açıklama, yaşama, açıklığa kavuşturma ve kısıtlamalarıyla birlikte miras bırakmıştır. Sosyoloji ise en temelde toplumu anlama, açıklama, grup, kurum ve olayları sistematik olarak incelemeyi konu ediniyor olması hasebiyle Kur’an ile hedef kitleler anlamında ortak konulara sahip görünmektedir. Elbette ki biri ilâhi bir kitap, diğeri ise toplumu anlama amacında kendine has yöntemi olan bir ilim dalıdır. Bu ikisi her ne kadar kaynak, yöntem, amaç ve ilkeler bazında pek çok farklılıklar taşıyorsa da birbirlerine konular itibariyle kaynaklık teşkil etmesi de mümkündür. Nitekim vahyin iniş sürecindeki toplumsal olaylar ve modern toplumu anlamak için dini metinler oldukça kesişen kaynaklığa karşılık gelmektedir. Zira sosyoloji, Müslüman toplumu anlamak için onun anlam haritasına (Weltanschauung) ihtiyaç duyarken, Kur’an’ın sunduğu ilkeler, örnek olaylar ve kavramlarla işe koyulabilmekte; Kur’an’ın toplumsal hedeflerini görmek, anlamak ve gerçekliğini test etmek için toplumsal yapı ve kurumlardaki sosyolojik araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Son zamanlarda yapılan Kur’an sosyolojisi vb. adlardaki çalışmalar böyle bir ihtiyacın tipik örnekleridir. Bu bağlamda özel sayının konusu sosyolojik Kur’an okumalarının imkanını yoklamaktır. Amacı ise Kur’an ve sosyoloji ilişkisinin doğası, zorluğu ve yöntemsel unsurlarının neleri kapsayabileceğini anlayıcı bir tarzda ortaya koyma girişimi olarak ifade edilebilir. Dergimiz Sosyolojik Kur’an Okumaları özel sayısında dokuz makaleyle okuyucuların huzuruna çıkmaktadır. Makalelerin tamamı genç akademisyen adayları tarafından yazılmış olmakla büyük bir başarı hikayesinin resmi hüviyetindedir. Gelecek adına ümitli olmayı gerektirir bu akademik başarının arkasında hiç şüphesiz gençlerin azmi, aldıkları eğitimin yeterliliği ve gelecek muhayyilelerinde ortaya koydukları ufkun etkili olduğu muhakkak görünmektedir. Bu sayının yayınlanmasında emeği geçen dergi editöryal ekibine, genç akademik yazarlara ve hakemlik desteği veren meslektaşlarıma şükranlarımı sunuyorum. Ayrıca bu genç akademisyen adaylarımızın gayret ve çalışmalarının ilahiyat dünyasına hayırlı olmasını diliyor, nice güzel sayılarla dergimizin ilim camiasına katkı vermesini Yaratandan niyaz ederim.
Doç. Dr. Özcan GÜNGÖR
Baş Editör
JAD Dergisi adresi: http://dergipark.gov.tr/jad/issue/34036
