
Nasıl Makale Yazabilirim?
Araştırmamın Taslağını Nasıl Hazırlayacağım?
Araştırmamın Planını Hazırlayamıyorum?!
Öncelikle unutmamak gerekir; bir çalışmaya başlamadan önce, taslak kısmı çıkarılmalı, problemi belirlenmeli, başlıklandırmaları yapılmalı ki araştırmamızın gidişatında herhangi bir sıkıntı oluşumunu engelleyelim.
O halde şöyle başlıyoruz:
Temel olarak bir araştırma ; giriş (konu, amaç, problem, önem, hipotez), gelişme (örneklem, veri toplama ve analiz) ve sonuçtan oluşmaktadır. Görsel hafızası daha kuvvetli olan arkadaşlar için ufak bir tablo mevcut.
Buraya kadar her şey tamam. Şimdi makalenin kurgusunu oluşturacağız. Kurgulama yaparken dikkat etmemiz gereken koşullar ve kendimize sormamız gerek sorular var :
- Üst ve alt başlıklar neler olmalı, başlıklar ile hipotez arasında doğru ilişkilendirme nasıl yapılmalıdır?
- Girişte genelden özele doğru neler yazılmalıdır?
- Toplanan bilgilerde bir çelişki veya yanlışlık var mı?
- Girişten sonuca kadar konu bütünlüğü nasıl sağlanmalıdır?
- Kronolojik bir sıralama nasıl yapılmalıdır?
- Fikir akışı düzenli bir şekilde nasıl verilmelidir?
- Bilgi akışı düzeni nasıl sağlanmalıdır?
- Grafik, tablo, liste gibi görsel materyaller nerelere yerleştirilmelidir?
Sorularımıza cevap aldıktan sonra plan taslağı çıkartacağız. Nasıl mı? Mevcut 2 plan örneği sunuyorum sizlere herhangi birini kullanarak kafanızdaki planı buraya yerleştirme yapabilirsiniz J
Plan.1 | Plan.2 |
1.GİRİŞ 1.1.Problem 1.2.Amaç 1.3.Önem 1.4.Hipotez 1.5.Varsayım 1.6.Tanımlar 1.7.Sınırlılıklar II.LİTERATÜR VE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR III.METOD VE TEKNİKLER 3.1.Araştırmanın modeli 3.2.Evren ve Örneklem 3.3.Veri toplama araçları ve verilerin toplanması 3.4.Verilerin analizi IV.BULGU VE YORUM V.SONUÇ VE ÖNERİLER VI.KAYNAKLAR | I.GİRİŞ 1.1.Problem 1.2.Kaynak taraması 1.3.Önem 1.4.Hipotez II.YÖNTEM 2.1.Evren ve Örneklem 2.2.Araştırma Modeli 2.2.Verilerin Toplanması ve Analizi III.BULGULAR IV.TARTIŞMA 4.1.Bulguların Yorumu 4.2.Sınırlılıklar 4.3.Öneriler V.KAYNAKLAR |
1-Araştırma Konusunun ve Probleminin Tespit Edilmesi ve Giriş Kısmı
1-Problem: Ben bu araştırmayı neden yapıyorum? Bu araştırmayı yaparken neyi problem edindim? Araştırma, problem çözmeye yönelik bir süreçtir. Bunun için araştırmacı problemi yaratan nedenleri araştırır ve bunların sonucu(durumu) istenilen yönde etkileyecek biçimde değiştirilmesini sağlar. Araştırma da mutlaka problem cümlesi olmak zorundadır. Bu cümle fazla uzun olmayan, esas konuyu kapsayan ancak sadece çalışmanın kendisini konu edinmesi gerekir. Bu noktada literatür , ayrıntı vb. durumlardan kaçınılması gerekmektedir.
UNUTMAYIN!
Problem cümlesi ne kadar karışık olursa, kafanız o kadar karışık demektir. J
2-Amaç: Kısa ve öz olan problem cümlenin içerisinde saklıdır. Ancak ayrı bir bölümü daha vardır daha ayrıntılıdır. Amaç cümlesinde çalışmadan hangi konuların açıklığa kavuşacağı izah edilmeye çalışılır.
Amaç cümlesi iki şekilde belirtilir:
a-Soru cümleleri ile/veya
b-Denenceler(hipotezler ile)
3-Hipotezler: Bir diğer ifade ile denencelerdir. Araştırmanın problemini belirleyen araştırmacı, konuyu sunarken olgu ve olaylardan arasında muhtemel olduğunu düşündüklerini ve araştırma ile test etmek istediklerini hipotez olarak ifade eder. Hipotez cümlesi kurulurken daime geniş zaman kipli cümleler ile kurulur. Çünkü denence, genel bir yargıdır, geçmişe bağlı değildir.
- Örneğin;
Ailede sosyal değişme ve çözülmeyi araştıran bir bilim insanı;
a-ekonomik seviyenin artmasıyla çekirdek aile türünün yaygınlaştığını;
b-göçe dayalı olarak oluşan çekirdek ailelerin rehbersizlik sorunu yaşayıp sosyal çözülmelere maruz kaldıklarını;
c-eğitim seviyesinin yükselmesiyle daha bilinçli çocuk yetiştirmenin sosyal çözülmeyi engelleyeceği gibi muhtemel ilişkileri hipotez olarak geliştirebilir
4-Önem: Bir nevi araştırmacının probleminin nedeninin açıklamasıdır. Birden çok önem cümlesi olabilir.
- Örneğin;
Bu araştırma, ülkemizde aile çalışmalarının içinde yeterli derecede yer bulamayan “karma evlilik” sorununu geniş manada analiz edecek olmasından dolayı önemlidir.
5-Sayıltı: Araştırma sonucunun geçerliliği sayıltıların geçerliliğine bağlıdır.
6-Sınırlılıklar: Araştırmanın yapmak istediği ancak bazı sebeplerden ötürü yapamadığı şeylerdir. Bunlar araştırmacının bilgi beceri ve imkanlarından kaynaklandığı gibi, problemin alanı , araştırmanın amaçları, yöntem ve öteki pratik zorluklardan da gelebilir.
ÖNEMLİ : Alan araştırmalarında veya şahıs çalışmalarında araştırmanın sınırını tayin etmek çok önemlidir.
7-Tanımlar: Okuyucuyu araştırmaya karşı genel bir bakış açısı kazandıracak türde olan tanımlar alt bölümde, ötekiler ise metinde ilk geçtikleri yerde yapılır. Bu konuda ölçüt, konuya yabancı olmayan birisinin, o konuyu anlayıp anlayamamasıdır. Yoksa tefsir dalındaki bir araştırmayı tıpçının anlayacağı şekilde en ince ayrıntısına kadar tanımlamak değildir.
2-Araştırma İçin Uygun Araştırma Tipi, Yöntem ve Tekniklerin Seçilmesi
- Yapılan bilimsel araştırmaların temel amacı: Bilinmeyeni veya eksik yönü ortaya çıkarmaktır. Bu sebepten ötürü araştırmacı kendisini araştıracağı konuda doğruya bilgiye ulaşması için doğru yöntemi bulması önemlidir.
- Yöntemi bulduk. Şimdi ele alacağımız konuyu hangi bağlamda ele alacağız, olguları ve bahsedeceğimiz olayları izah ederken nasıl bir araştırma tekniği kullanacağız bunu belirlememiz gerekiyor.
- Çerçeveyi belirledik. Şimdi yapmamız gerekenler :
- “Ne tür bir saha çalışması yapacağız?” sorusuna cevap veriyoruz
- Kendi teorik yaklaşımımıza uygun bir araştırma yöntemi belirliyoruz.
- Yöntemsel amacımıza göre en uygun şekilde gözlem, mülakat, anket vb gibi araştırma tekniklerini kullanmamız gerekmektedir.
- Örneğin;
“Toplumsal Değişme ve Din” konusunu çalışacak bir araştırmacı, araştırma yapacağı sahayı (evreni) yani bir şehri veya imkânlar elverirse belli başlı şehirleri seçmek zorundadır. Seçilen şehirlerin belli başlı mahallelerini belirli usullere göre seçmeli ve bu örneklem aldığı mahallenin insanlarından veri toplamak için de gözlem, anket ve mülakat tekniklerini uygulayarak araştırmasını gerçekleştirmesi buna örnek verilebilir
3-Araştırmanın Evreninin Belirlenmesi ve Örneklem Seçimi
Araştırmamızda bu zamana kadar problemlerimizi belirledik. Amacımızı belirledik. Yöntemimizi belirledik. Şimdi araştırmamıza evren belirlememiz ve örneklemi seçmemiz gerekmektedir. Bunu nasıl yapacağız? Öncelikel araştırmamızın yürütülmesi ve geçerliliği için uygun evren ve örneklem seçmemiz şarttır.
Evren dediğimiz; araştırma probleminin kapsamına giren her tür olgu olaydır.
Örneklem ise; araştırma evreninin özelliklerini en iyi yansıttığı düşünülen bir grup seçilmesi işlemidir.
- Örneğin;
“Gecekondu bölgelerinde Cemaatleşme ve Tarikatlaşma Olgusunu” ele alacak bir araştırmacının evreni, şehirlerdeki bütün gecekondulardır. Ancak hiçbir araştırmacı bu evrende bir araştırma yürütemeyecektir. O halde araştırmacı Erzurum’u seçerek bu ildeki gecekondu mahallelerinden evreni en iyi temsil ettiğini düşündüğü mahalle veya mahalleleri belli usullere göre belirleyerek örneklem grubu seçer. Örneklem grubunu belirledikten sonra araştırmacı daha önceden belirlediği veri toplama teknikleriyle, mülakat, anket, gözlem gibi alandan bilgi toplama faaliyetini başlatabilir.
NOT: Araştırmaya dahil edilenlerin önemli özellikleri çalışmada belirlenmeli ve sınırlandırmalıdır.( Yaş, cinsiyet, eğitim durumu vb)
4-Veri Toplama, Veri Analizi,Bulguların Yorumlanması ve Özet – Yargı- Öneriler
Veri toplama: Veri toplama, bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerine uygun olarak araştırma evreninden seçilen örneklem grubundan bilgilerin elde edilmesi sürecidir Yani burada artık araştırmamızın çerçevesine uygun bilgiler toplayacağız.
Sosyolojide veriler iki türden oluşur:
Veri Analizi: Veri toplamada, toplanan bilgiler hamdır.Veri analizine geçtiğimiz zaman, kendi bilgilerimizle beraber elde ettiğimiz bilgileri harmanlayıp çözümlemeler yapmaya başlanır. Mümkün mertebe kendisinden sonra yapılacak araştırmalara katkı olacak şekilde analizler yapılmalıdır. Bilgileri nasıl, nerden ulaşıldığı belirtilmeli. Kaynak olarak yazılmalıdır.
Bulguların Yorumlanması; Bir çalışmada araştırmanın raporlaştırılması demek çalışmanın literatüre kazandırılması demek olduğundan çok önemli bir aşamayı teşkil etmektedir. Yazım kurallarına mutlaka dikkat edilmelidir bu noktada. Bu nokta sadece araştırılan konuyla ilgili verilerin yazılmasıyla sınırlı değildir. Araştırmacı, ilgili alanda yapılacak ileriki çalışmalar için de öneriler de bulunmalıdır.
Topladığımız veriler ( ham bilgiler) veri analizi bölümünde kendi bilgilerimizle harmanlanıp yeni bir bilgi ortaya çıkardıktan sonra, analizi yapıldıktan sonra çözümlenmesi ile bulgular ( kanıt bilgiler) elde edilir. Bu bulgular araştırmacının konusu ile ilgili araştırmalarda tartışmalarda kullandığı bilgilerdir, kanıtlardır.
ÖNEMLİ: Problemin çözümü için bulguların yorumlanması ve çeşitli bakış açılarının değerlendirmesi gerekmektedir.
Bulgular araştırmacının dışında oluştuğu halde, yorum kişisel ve özneldir. Aynı bulguların ayrı biçimlerde yorumlanması ihtimali vardır. Araştırmacı sonuçta bulmak istediğini değil, bulduğunu sunmak ve savunmak zorundadır. Denenceler çürütülmüş olabilir. Bu durumda araştırmanın eksikliği iddia edilemez.
Özet, Yargı ve Öneriler; Artık son sözü söylediğimiz yer tam olarak burasıdır. Bu araştırma neleri gerçekleştirdi? Sorusunun cevabını verir. Burada gelecekte yapılabilecek başka yararlı araştırmalardan bahsedilebilir. Hipotezlerimiz değerlendirilir. Yapılacak araştırmalar için önerilerde bulunulur.
Sevde Günçay