Sosyal Düzenleme: Değerler, Normlar ve Töreler
Necip Fazıl Karabulut- AYBÜ İlahiyat Lisans 3. Sınıf Öğrencisi
- Birey, İçinde Bulunduğu Toplumla Nasıl Bütünleşir ?
Sosyoloji, sosyal rolleri doğru olarak yerine getirmeye ve geleneklere saygı duymaya iten araçların neler olduğunu açıklamaya çalışır. Sosyal Düzen Yazılı resmi kurallar Bireylerin birbirleriyle ve devletle olan ilişkisinde haklarını ve yükümlülüklerini düzenleyen ve devlet gücüyle desteklenen sosyal kurallar bütünüdür.
- Peki Sizce Kapsayıcılık Açısından En Zor ve Ağır Olan Hangisidir?
Sosyal Düzen: Yazılı resmi kurallar Bireylerin birbirleriyle ve devletle olan ilişkisinde haklarını ve yükümlülüklerini düzenleyen ve devlet gücüyle desteklenen sosyal kurallar bütünüdür.
- Peki Yaptırımı En Az Olan Hangisidir?
Sosyal Düzen
Yazılı resmi kurallar Bireylerin birbirleriyle ve devletle olan ilişkisinde haklarını ve yükümlülüklerini düzenleyen ve devlet gücüyle desteklenen sosyal kurallar bütünüdür.
Görgü Kuralları: Bireylerin birbirlerini görerek yaptığı davranışlardır. Yaptırım gücü en azdır.Örn; Annenin çocuğa önünden yemesini tembih etmesi.
Gelenekler: Bir kuşaktan diğer bir kuşağa aktarılan köklü ve eski alışkanlıklardır. ÖRNEK: Kız isteme merasimlerimiz ya da misafir ağırlama şekillerimiz.
Adetler Toplumdaki yaygınlaşmış alışkanlıklardır. Uyulması ve yapılması toplumca gerekli görülen davranışlardır. Örn; El öpme adetlerimiz.
Örf Toplumda iyi bilinen davranışların kendisidir. Örn; Araba alındığında kurbanlık kesilmesi.
Töreler Toplumdaki uyulması gereken yazısız kuralların en ağırıdır. Türk demek töreli toplum demektir. Örn; Oğuz töresi.
1) Toplumsal yaşama göre ortaya çıkar.
2) Toplumsal bütünleşmeyi ve milli birliği sağlar.
3) Düzeni ve devamlılığı sağlar.
4) Toplumdan topluma ve aynı toplum içerisinde de zamanla değişir.
- Değerler,
- Delilik ve Depresyon ,
- Anomi ,
- Töreler ve Semboller ,
- Sapma ve Marjinallik,
- Töre Sosyal yapının ifadesi,
- Töre iktidar İsyan ,
- İyi ve Kötü, Saf ve Saf olmayan ,
- Değerler ve Sosyal yapılar ,
- Normlar ve Değerler ,
- Uyumluluk ,
- Normlar Sosyal yapılar ve Değişim ,
- Normların Kurumsallaşması ve Ritüelleşmesi ,
Değerler: Bütün toplumlar iyi ve kötüyü güzel ve çirkini ayıp olanla olmayanı kendine göre tanımlar. Değerler, medeniyetlere ve aynı medeniyet içindeki gruplara ve sosyal kategorilere göre değişir. Ahlaki değerler normlara ve törelere dönüşerek bir toplumdaki bireylerin ve grupların yaşamlarını düzenlenmesini sağlar. Norm ve değer arasındaki teorik fark yeterince açık ve kesin olsada pratikte sosyal bir normu diğerinden ayırmak ve bir gruptaki işleyişini incelemek çok daha zordur.
Norm: Kural olarak benimsenmiş yerleşmiş ilkeye ya da yasaya uygun durum.
Normlar Ve Değerler: Bu düşünce herkesin paylaştığı bir düşüncedir ve aynı zamanda basit bir olgunun yorumlanması değil bir değer yargısıdır. Sigara içilmemesi gerektiğini anlatan bir değerdir. Bu değer her üyenin, dolayısıyla onları birleştiren grubun hareketini yönlendirir. Bir salonda hepsi sigaranın sağlığa zararlı olduğunu düşünen on kişilik bir grup olduğunu düşünelim…
- Peki bu norm olarak kabul edilir mi ?
Gerçekte böyle bir durumla sigara içilmesi yasak olan bir derslik arasında köklü bir fark vardır. Prensipte fark, bir derslikte sigara içilirse yaptırımlara mâruz kalınacağıdır. Bu yaptırımlar yönetmelikle belirlenmiş olabilir ya da suçlunun çevresindeki insanların itirazına yol açabilir. O halde değerle ortak düşünce arasındaki fark grupta belirli bir norm varsa grup üyeleri bu norma karşı geldiğinde yaptırımları uygulamaya ve aracılık etmeye hazırdırlar
Normların Kurumsallaşması Ve Ritüelleşmesi: Normların kurumsallaşması ve ritüelleşmesi içselleştirme ile ve aynı zamanda bir yaptırımlar sisteminin yerleştirilmesiyle gerçekleşir. Her grupta normlara saygı duyulmasını ve yaptırımların uygulanmasını sağlamak için tahsis edilmiş araçlar vardır. Bu araçlar çeşitli biçimlerde olabilir. Ama kurumsallaşma mutlaka yasal bir form olduğu anlamına gelmez. Birçok kurumsallaşmış norm yasal bir araç tarafından değil herkesin beklentileri tarafından yaptırıma uğrar Bütün davranışların herkes tarafından kusursuz olarak görülebildiği ve yaptırımların otomatik olarak uygulandığı bir toplum yoktur.
Uyumluluk: Çünkü bütün sapmalar hemen ihbar edilip cezalandırılsaydı çok az toplum yaşanabilir olurdu
Sapma Ve Marjinallik: Normlara sürekli uyulması gerekliliğini yumuşatan gerçeklik ve geçirmezliğin yanı sıra normlara uygun olmayan ve hatta açıkca karşı gelen sapmalar söz konusu olabilir. Bazı bireyler bulundukları sınırlı ya da geniş herhangi bir gruba diğerlerine göre daha az aittirler. Gruptan daha az şey bekler ve kuralları daha az içselleştirirler
Anomi: Anormalliğin en uç noktası intihardır. Durkheim bazı toplumlarda intiharın normların zayıflamasıyla ilişkili olabileceğini söyler. Anomi terimi ile bireylerin artık hangi normlara uyacaklarını bilemez hale geldikleri toplum düzensizliğini kasteder
Töre, İktidar, İsyan : Değerlerin ve normların kurumsallaşması yalnızca kurumlar aracılığıyla değil, aynı zamanda töreler aracılığıyla da yapılır. Bir töreyi reddetmek sahip olduğu en derin, en belirgin özelliği ile toplumu reddetmek demektir. Zararsız görünüşlerine rağmen törelerden daha politik bir şey yoktur. Töreler sosyal güç yani egemenlik araçlarıdır